Vrouwen vrij, een andere wereld. De tentoonstelling van het museum BELvue toont aan de hand van posters, boeken, tijdschriften en foto’s uit het Archief- en Onderzoekscentrum voor Vrouwengeschiedenis, het feminisme van de jaren 1970 in België.
Een expo over feminisme dus. Deze beweging heeft vorm gekregen in de achttiende eeuw, ten tijde van de Verlichting. Nochtans werden deze feministen geïnspireerd door de periode die proto-feminisme heet. Dit waren de vrouwen en activisten die luidkeels voorstanders waren voor de emancipatie van de vrouw: weg met discriminatie, misogynie en vooral seksuele intimidatie!
Deze proto-feministen zijn echte badasses die in een mangerichte maatschappij via kunst vrouwen in een ander daglicht hebben geplaatst. Het beeld van de vrouw als onderdanig en zwak wordt met deze schilderijen uit de Renaissance verwaarloosd. Dit is de power van vrouwen!
TIMOKLEIA GOOIT DE THRAKISCHE KAPITEIN IN DE PUT (1659) VAN ELISABETTA SIRANI
Sirani was een Italiaanse kunstenaar en wordt beschouwd als een van de belangrijkste vrouwelijke kunstschilders uit de 17de eeuw. Met het schilderij Timokleia gooit Thrakische kapitein in de put geeft de kunstenares weer hoe Timokleia wraak neemt op haar verkrachter. Na haar verkrachting leidde ze de kapitein in een put, waarna zij hem erin duwde en vervolgens met zware stenen doodde. Lesje geleerd.
In haar werk koos de kunstenaar dan ook vaak voor thema’s die de vrouwelijke standvastigheid op de voorgrond plaatst. Daarbij opende ze een kunstacademie waar ze veel vrouwen trainende. Gedurfd voor een vrouw van toen!
JAËL EN SISERA (CIRCA 1739) VAN JACOPO AMIGONI
Volgens het Bijbelverhaal was Sisera een wrede Kanaänitische leider die twintig jaar lang de Israëlische bevolking onderdrukte. Echter werd het leger van Sisera verslagen waarna hij toevlucht zocht in de tent van Jaël. Toen hij in slaap viel, vermoordde zij hem op een brutale wijze - door een tentharing door zijn hersen te boren.
Duidelijk wou Jaël de respectloze seksist een lesje leren.
ZELFPORTRET (1558) VAN CATHERINA VAN HEMESSEN
Een zelfportret was toen de equivalent van een selfie. Met dit kunstwerk is de Antwerpse Catherina Van Hemessen immers bekend geworden. De selfie van toen is het bekendste en oudst bewaarde zelfportret van een vrouw uit de Nederlanden.
Als twintigjarige maakte zij bovendien een statement door haarzelf te immortaliseren als een vrouw die werkte, wat toen niet vaak werd geaccepteerd.
JUDITH ONTHOOFDT HOLOFERNES (CIRCA 1614-1620) VAN ARTEMISIA GENTILESCHI
Het bekende feministisch kunstwerk van de Italiaanse kunstenares toont een episode uit het Oude Testament waarin Judith, een Israëlitische heldin, samen met haar dienstmeid de generaal Holofernes vermoordt. Teamwork makes the dream work.
Het beeld wordt door vele feministen vandaag gewaardeerd omdat een afbeelding van de macht van een vrouw die de man overstijgt toen zeer zeldzaam was. Gentileschi was zelf een slachtoffer van seksueel geweld en portretteerde haar woede in haar schilderwerken.
MEDUSA (circa 1595-1598) VAN CARAVAGGIO
Misschien ken je haar van Percy Jackson, herken je het Versace-logo of ben jij gewoon fan van Griekse mythologie? Medusa is een bekende Griekse mythologisch creatuur dat bekend is om haar angstaanjagende haardos vol kronkelende slangen. Zij werd in de jaren tachtig door de feministen gezien als een icoon. Tegenwoordig wordt ze opnieuw op sociale media opgehemeld.
Why is Medusa always portrayed as evil in media? She was r*ped by Poseidon, punished by Athena for being r*ped and turned into a monster. Perseus also thought she deserved this punishment?? Then Perseus is dubbed a hero for cutting her head off even though she was a victim.
— 🔮✨🔮 (@BarghestBlack) November 24, 2019
Voor diegenen die haar verhaal niet kennen, wij sommen het even voor je op. Medusa, een beeldschone vrouw, werd door zeegod Poseidon verkracht in de tempel van Athena. Wanneer zij hulp vroeg bij Athena, bestrafte de godin Medusa uit pure jaloezie voor haar knappe looks (en met haar man te hebben geslapen). Elk haarlok veranderde in een giftige slang en werd iedereen die haar durfde aan te kijken veranderd in steen. Uiteindelijk werd ze onthoofd door Perseus en op Athena’s schild geplaatst om vijanden mee te kunnen verstenen.
Velen zien Medusa als een monster uit de Griekse mythologie. Ze was echter omgevormd tot een tragisch figuur in de Griekse mythologie. Medusa was een slachtoffer van victim blaming.
Vandaag de dag wordt ze gebruikt als symbool voor vrouwen. Op die manier kunnen vrouwen haar verhaal interpreteren op een manier die hun eigenen gevoelens en ervaringen weerspiegelen. Zo kunnen slachtoffers van intimidatie of seksueel geweld zich identificeren met Medusa.
Muziek, kunst en cultuur. Schiet maar raak! Interesse en kennis alom, eendert welke smaak!
Gerelateerde tips
6 expo's hedendaagse kunst waar je naartoe moet dit najaar
In het najaar beginnen traditioneel enkele sterke expo’s in onze musea. Dit is de selectie van tentoonstellingen die je in de gaten moet houden.
Leerrijke musea om je saaie cursus te vervangen
Val je in slaap op je boeken of kan je je niet concentreren op de powerpoints-zonder-einde? Een museumbezoek is de ideale oplossing om niet aan je bureau te zitten maar wel te leren voor een specifiek examen. Je voll...
Wat hebben Jan Van Eyck & Kris Martin in Lam Godsnaam gemeen?
Drie redenen waarom de EXIT tentoonstelling van Kris Martin in SMAK deel uitmaakt van het Gents Jan Van Eyckjaar.